Bu makale; kasko sigortalarının genel işleyiş biçimi ele alarak sigorta kapsamındaki haklarınız ve bir mağduriyet yaşamamak için önceden bilinmesi gereken detayları ortaya koymaktadır. Ayrıca pert rayiç bedel itiraz konusunda bilinmesi gerekenler ve dava yolu da yazımızın konusudur.
KASKO Sigortası Nedir?
Kasko sigortası özel yasalarla düzenlenmiş bir Sigorta Sözleşmesidir. Kasko Sigortaları / Poliçeleri ile sigortalının, yani hak sahibinin; karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz taşıtlarının uğrayacağı risk ve zararlar, poliçeyi düzenleyen sigorta şirketi tarafından teminat altına alınır.
KASKO Sigortaları Hangi Riskleri Teminat Altına Alır?
Teminat altına alınacak risk ve zararların hangileri olduğu Kasko Sigortası Genel Şartlarında açıkça belirtilmiştir. Buna göre KASKO sigortasıyla teminat altına alınan riskler şunlardır;
- Aracın karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz taşıtlarla müsademesi (çarpışması),
- Gerek hareketgerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve haricietkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cismeçarpması,devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar,
- Üçüncü kişilerin kötü niyet veya muziplikleyaptıkları hareketler,
- Aracın yanması,
- Aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi.
Yukarıda sayılan risklerinden birinin gerçekleşmesi durumunda kasko poliçesini düzenleyen sigorta şirketi sigortalının aracında / taşıtında meydana gelen hasarı tazmin etmek durumundadır.
Teminat Dışı Kalan Riskler Hangileridir?
Kasıtlı olmamak kaydıyla, sigortalının kusuru neticesinde aracın hasara uğramış olması hasar tazminatının ödenmesine engel teşkil etmez. Yani ister kusurlu olsun ister kusursuz olsun KASKO sigortaları sigortalının hasarını tazmin etmek zorundadır.
Bununla birlikte KASKO sigortalarının teminat dışı tuttuğu riskler zararlar da söz konusudur. Bu risklerin hangileri olduğu, KASKO Genel Şartlarında A.5 maddesinde 10 (on) ayrı fıkra halında açıkça belirtilmiştir.
Uygulamada teminat dışı riskler/zararlar bakımından en çok karşılaşılanlar; “Poliçede gösterilen aracın, ilgili mevzuat hükümlerine göre gerekli sürücü belgesine sahipolmayan kimseler tarafından kullanılması sırasında meydana gelen zararlar” ile “Aracın, uyuşturucu madde veya Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirlenen seviyeninüzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilenkişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar” ve “Aracın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşıması sırasındameydana gelen ve münhasıran aracın istiap haddinin aşılmasından kaynaklanan zararlar” şeklinde belirtilebilir.
Sigorta Bedeli Ne Kadardır?
Kasko Sigortası Genel Şartları uyarınca, KASKO poliçesiyle “Sigorta Bedeli” olarak “Sigorta şirketinin sigortalamış olduğu aracı hasar tarihi itibariyle rayiç değerine kadar teminat altına alacağı, Sigorta tazminatının hesabında sigortalı menfaatlerin rizikonun gerçekleşmesianındaki rayiç değerlerinin esas tutulacağı” açıkça belirtilmiştir.
Bu durumda, KASKO sigortası kapsamında sigortalanmış olan araç/vasıta/taşıt, poliçenin yürürlükte bulunduğu süre içerisinde bir hasara uğrarsa eğer, bu zarar sigorta şirketince karşılanacaktır.
Hasarın Tazmini Nasıl Olur?
Zararın karşılanması iki şekilde söz konusu olur. Sigorta şirketi hasarı tespit ettirip, tespit edilen hasar tazminatı tutarını sigortalıya ödeyebilirveya aracın yetkili yahut anlaşmalı özel serviste onarımını yaptırabilir. Bu seçeneklerden ilki nakdi, ikincisi ise ayni tazmin olarak tanımlanır.
Uygulamada daha çok sigorta şirketleri, eksper marifetiyle hasarı tespit ettirip, aracı yetkili yahut anlaşmalı oldukları özel serviste onarma yolunu seçmektedirler.
KASKO Sigortalarında Pert-Total İşlemi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Kasko Sigortası Genel Şartlarına göre; Onarım masraflarının sigortalı aracın rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşması ve aynı zamanda eksper raporu ile aracın onarım kabul etmez bir hale geldiğinin tespit edilmesi durumunda, araç tam hasara uğramış sayılır. Aracıntam hasara uğraması halinde, araç hakkında pert-total işlemi yapılır ve sigortacı tarafından, sigortalıya aracın hasar anındaki/hasar tarihindeki rayiç değeri ödenir.
Meydana gelen hasar miktarı itibariyle, eksper tarafından aracın onarımının ekonomik olmayacağı yönünde yapılan tespit üzerine de araç hakkında pert-total işlemi yapılabilir.
Araç hakkında pert-total işlemi yapıldığında, aracın hem piyasa rayiç değeri hem de sovtajının, yani hurda halinin değeri ayrı ayrı belirlenir. Şayet sigorta şirketi aracın sovtajını da alacak olursa sigortalıya belirenmiş olan rayiç değerin tamamını ödemek durumundadır. Fakat, hasarlı aracının sovtajının sigortalıda kalmasında karar kılınacak olursa eğer bu durumda aracın rayiç değeri ile sovtajı arasındaki farkın sigorta şirketince sigortalıya ödenmesi gerekecektir.
Her halükarda, pert-total işlemi uygulanan araçlarda, sigorta şirketince sigortalıya hasar tazminatının ödenmesi için sigortalının Karayolları Trafik Yönetmeliğinin ilgili maddesi hükümleri doğrultusunda aracın hurdaya ayrıldığınadair hurda tescil belgesini yahut trafikten çekme belgesini sigorta şirketine ibraz etmesi gerekecektir.
Değeri tamamen ödenen araç ve aksamı, talep ettiği takdirde sigortacının malı olur. Aynı şekildekısmi onarımlarda parçaların sigorta şirketi tarafından tedarik edilmesi halinde hasarlı parçalartalep ettiği takdirde sigortacının malı olur.
Rayiç Değer Nasıl Belirlenir?
Burada önemli ve tartışmalı olan husus, hakkında pert-total işlemi yapılan aracın rayiç değerinin nasıl belirleneceği hususudur. Kural olarak aracın rayiç değeri; muadillerinin, yani marka, model, yaş, kullanılmışlık düzeyi, donanım, geçmiş hasar vb. özellikler yönüyle benzer araçların hasar tarihindeki piyasa değeridir. Fakat, ikinci el piyasası değişken olduğundan rayiç değer belirlemesi net bir şekilde mümkün olmamakta, bunun yerine ortalama bir fiyat çıkarılmaktadır. Uygulamada ortaya çıkan problemler de çoğunlukla belirlenen rayiç değer üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Sigorta şirketlerince çoğunlukla reel piyasa şartlarının altında bir rayiç değer belirlenmekte ve sigortalıya bu değer ödenmek istenmektedir. Bu şekilde sigortalının zarar görmesine sebebiyet verilmektedir. Zira çoğunlukla, sigortalı tahsil ettiği sigorta tazminatıyla, pert olmuş aracının muadilini satın alamamaktadır.
Dava Yoluna Başvurmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Bu nedenle, sigortalıların; hakkında pert-total işlemi yapılan araçları için sigorta tazminatı alırken, şayet sigorta şirketince ödenen hasar tazminatı miktarı, aracın rayiç değerini karşılamıyorsa, bakiye kalan pert hasar tazminatını dava yoluyla tahsil edebilmek için, sigorta şirketleri tarafından imzalamaları istenen “ibraname” ve “mutabakatname” ye açıkça “fazlaya ilişkin yasal ve hukuki haklarını saklı tuttukları” yönünde itirazı kayıt/şerh düşmeleri büyük önem taşımaktadır. Aksi halde yargı mercileri tarafların tazminat miktarı yönüyle sulh ve mutabık oldukları gerekçesiyle sigortalıların yapmış olduğu başvuruları veya açtıkları davaları reddedebilmektedirler. Dolayısıyla pert rayiç bedeline itiraz etmek ve dava yoluna giderek haklarınız almak önemlidir.
Sonuç Olarak
Pi Trafik ekibi olarak karşılaşılan olumsuzluklar karşısında haklarınızı en zahmetsizce nasıl geri alabileceğiniz konusunda gerekli çalışmaları yapmaktayız. Bu nedenle pert rayiç bedel itiraz konusunda ofisimizi arayabilir ve gerekli çalışmaların başlamasını isteyebilirsiniz.